Duurzaamheid is steeds meer de norm. Het vermogen tot reduceren, recyclen en upcyclen zijn daarin cruciaal. Maar ook in grondstofkeuze kan de bouw nog veel duurzamer. Hout geldt als een van de voorbeelden van duurzame bouwmaterialen. Maar hoe kijkt de sector naar hout?

Er verrijzen steeds meer houtbouwprojecten. Van tiny houses en eengezinswoningen tot hoogbouw. In de laatste categorie zijn Haut en Patch22 aansprekende voorbeelden. In Eindhoven verrijst ‘the Dutch Mountains’. Architect Marco Vermeulen vertelt in het VPRO-programma Tegenlicht over de voordelen van houtbouw.

Houtvermogen
Hout is natuurlijk een buitengewoon materiaal. Op natuurlijke wijze hernieuwbaar, groeit het in een steeds toenemende overvloed in Europa. Het heeft een specifieke uitstraling en is licht en sterk voor toepassing in de bouw. Hout biedt een gemakkelijke manier om de CO2-uitstoot – de voornaamste oorzaak van klimaatverandering – te beperken, door:

• het vermogen van hout en houtproducten om koolstof vast te houden
• de mogelijkheid om CO2-intensief materiaal te vervangen.

Naast hout zijn er nog andere biobased materialen met soortgelijke CO2 voordelen, zoals bamboe, hennep en lisdodde.

Rekenregels
Hoeveel C02 bespaard kan worden door het bouwen met hout kunnen gemeenten en bouwkundigen zelf berekenen met een tool die wetenschappers van de Ruhr Universiteit Bochum (RUB) ontwikkelen.

Achter zo’n tool zitten rekenregels. Over dit soort rekenregels is in de branche veel discussie ontstaan. Per 1 januari 2018 zijn de regels over de milieubelasting van materialen in gebouwen vastgelegd in de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) . Per 1 januari 2021 zouden de regels aangescherpt worden, maar dit is tot nader order uitgesteld. De lobbies aan beide kanten draaien op volle toeren. 

Betonlobby
De betonlobby scoort beton minstens zo goed als hout. Want: bouwen met hout gebeurt tegenwoordig vooral met CLT en dat is beslist niet onbewerkt. Kruislings verlijmen en lamineren van hout gebeurt met harsen waarin stoffen als polyurethaan en melamine-formaldehyde zijn verwerkt. Verder vraagt toepassing van CLT in gebouwen om aanvullende maatregelen om de brandwerendheid te vergroten. Daarmee staan de duurzaamheidswaarden onder druk.

Hout/biobased lobby
De biobased lobby zegt juist dat biobased materialen onvoldoende worden beloond in de rekensommen voor duurzaam bouwen. Beton en staal worden volgens dit kamp juist overgewaardeerd, omdat de CO2-uitstoot tijdens de productie ervan nauwelijks wordt meegerekend. Daarnaast zit hergebruik niet goed in de rekenregels verwerkt.

“Een product als CLT (Cross Laminated Timber) met droge verbindingen zal in de praktijk worden hergebruikt na zijn eerste functie. Daarna krijgt het wellicht zelfs nog een derde leven als plaat- of isolatiemateriaal.”, aldus Norbert Schotte, innovatiemanager bij VORM.

Het positieve van de discussie is de focus op duurzaamheid. Dat is immers de grote opdracht voor de bouwsector de komende jaren. En hoe meer ieder kamp z’n best doet om daaraan bij te dragen, hoe verder de sector verduurzaamt. Het belang daarvan bespraken we tijdens een van onze eerdere NTRR-Cafés.